Φίλιππος Β'της Μακεδονίας

Ο Φίλιππος γεννήθηκε το 380π.Χ. και ήταν το τρίτο παιδί του βασιλιά Αμύντα.

Είχε πολλά ψυχικά τραύματα από την παιδική του ηλικία, αφού δολοφονήθηκε ο πατέρας του και ο αδελφός του Αλεξανδρος Β΄.

Πίσω απ τις δυο δολοφονίες κρυβόταν η ίδια του η μητέρα, η Ευρυδίκη, μαζί με τον εραστή της τον Πτολεμαίο.

Ο Πτολεμαίος είχε παντρευτεί την κόρη της Ευριδίκης, δηλαδή την αδελφή του Φιλίππου!

Μόλις δολοφονήθηκε ο Αλέξανδρος Β΄, ο εραστής της μητέρας του με την συνεργασία της, ανέλαβε την εποπτεία του ανήλικου Περδίκκα που ήταν ο επόμενος διάδοχος του θρόνου.

Περδίκκας και Φίλιππος αποδίδουν δικαιοσύνη

Όταν ο Περδίκκας ενηλικιώθηκε, μαζί με τον Φίλιππο δολοφόνησαν τον Πτολεμαίο και εκδικήθηκαν το θάνατο του πατέρα και του αδελφού τους.

Τέσσερα χρόνια αργότερα, ο Περδίκκας Γ΄ σκοτώθηκε σε μια εκστρατεία.

Ο θρόνος δικαιωματικά ανήκε στον γιο του Αμύντα Δ΄.

Ο Φίλιππος ανέλαβε την εποπτεία του Αμύντα, τον οποίο πολύ έντεχνα παραμέρισε χωρίς δολοφονίες και ραδιουργίες. Τον έβαλε σε μια πολύ σημαντική θέση και έτσι ο Φίλιππος έγινε βασιλιάς.

Ο χαρακτήρας του Φιλίππου

Η ενδοοικογενειακή βία, οι δολοφονίες και κυρίως η στάση της μητέρας του, διαμόρφωσαν έναν επιθετικό χαρακτήρα, απότομο, ασταθή με ροπή προς το ποτό και τις γυναίκες.

Αυτό βέβαια δεν τον εμπόδιζε να είναι ένας ψύχραιμος, αποφασιστικός διπλωμάτης και ικανός βασιλιάς.

Αναμφισβήτητα είναι μια από τις σημαντικότερες πολιτικές και στρατιωτικές φυσιογνωμίες του αρχαίου κόσμου.

Οι γάμοι

Ο Φίλιππος έκανε οκτώ γάμους από πολιτική σκοπιμότητα.

Η πρώτη του γυναίκα ήταν η Φίλα από τον ηγεμονικό οίκο της Ελιμείας, η οποία πέθανε νωρίς.

Αμέσως ξαναπαντρεύτηκε με την Αυδάτη κι έκανε μια κόρη, την Κυνάνη. Χήρεψε και πάλι γρήγορα.

Επόμενη ήταν η Φιλίννα από τον ηγεμονικό οίκο των Αλευάδων της Λάρισας.

Μαζί της επέκτησε έναν γιο τον Αρριδαίο, ο οποίος παντρεύτηκε την Κυνάνη, την ετεροθαλή του αδερφή από τον προηγούμενο γάμο του πατέρα του.

Λίγους μήνες αργότερα όμως, ο Φίλιππος γοητεύτηκε από την πριγκίπισσα του βασιλικού οίκου των Μολοσσών. Την Ολυμπιάδα.

Μαζί της απέκτησε τον Αλέξανδρο και την Κλεοπάτρα.

Η Ολυμπιάδα ήταν η πιο σημαντική του σχέση κρίνοντας απ΄ το γεγονός ότι ήταν η μόνη σύζυγος που πήρε τον τίτλο της βασίλισσας.

Ο έρωτάς του με αρκετά διαλείμματα, κράτησε πέντε χρόνια.

Τότε ο Φίλιππος ξαναπαντρεύτηκε.

Αυτή τη φορά η τυχερή ήταν η Νικασίπολη με την οποία απέκτησε μια κόρη, τη Θεσσαλονίκη, που την ονόμασε έτσι με αφορμή τη νίκη του στη Θεσσαλία.

Είκοσι μέρες μετά τη γέννηση της κόρης τους, η Νικασίπολη πέθανε από επιλόχειο πυρετό.

Ο Φίλιππος έκανε δύο ακόμα γάμους, καθαρά σκοπιμότητας, με τη Μήδα, κόρη του βασιλιά των Γετών και την Αρσινόη, που έκανε μαζί της τον Πτολεμαίο.

Τελευταία του σύζυγος ήταν η 17χρονη Κλεοπάτρα από τον οίκο των Ατταλιδών.                        Καρπός αυτού του γάμου ήταν ο Αρριδαίος ο νεότερος.                                                                           Αυτός ο γάμος έκανε την Ολυμπιάδα να τον εγκαταλείψει οριστικά.                                                             Η αχαλίνωτη ερωτική δραστηριότητα και τα παιδιά που θα είχαν δικαιώματα στο θρόνο του γιου της, την εξόργιζαν.

Έτσι πιστεύουν οι επιστήμονες ότι ήταν το πρόσωπο του Φιλίππου, που είχε σοβαρό τραύμα στο δεξί μάτι.

Η αρχή του τέλους

Οι πολιτικές σκοπιμότητες που χαρακτήριζαν τους γάμους του Φίλιππου είχαν και συνέχεια.

Όταν μεγάλωσαν τα παιδιά του, έβρισκε εκείνος τους κατάλληλους συζύγους.

Έτσι αποφάσισε να παντρέψει την κόρη του Κλεοπάτρα με τον βασιλιά των Μολοσσών Αλέξανδρο, τον αδερφό της Ολυμπιάδας που ήταν θείος της μικρής.

Οι λόγοι αυτού του γάμου ήταν δύο. Να εξασφαλιστεί το βασίλειό του όσο θα έλειπε σε εκστρατεία, αφού ο οίκος των Μολοσσών εξουσίαζε την Ήπειρο και αφετέρου, να φτιάξει τη σχέση του με την Ολυμπιάδα η οποία μετά τον τελευταίο του γάμο τον είχε εγκαταλείψει.

Ο γάμος έγινε και ξεκίνησε το γλέντι. Την επομένη έγινε στο ανοιχτό θέατρο της Πέλλας μεγάλη γιορτή παρουσία όλου του λαού.

Ενώ έμπαινε ο Φίλιππος στο θέατρο, ο επικεφαλής της προσωπικής του ασφάλειας, Παυσανίας, τον κάρφωσε με το ξίφος του. Ο βασιλιάς Φίλιππος ήταν νεκρός. Ο Παυσανίας προσπάθησε να διαφύγει μέσα στην αναταραχή, αλλά τον πρόλαβαν οι αξιωματικοί του Φιλίππου Περδίκκας και Λεονάτος. Τον εκτέλεσαν και τον κρέμασαν στην πλατεία της Πέλλας χωρίς να προλάβει να μιλήσει.

Πηγή: http://www.mixanitouxronou.gr

Περσικοί πόλεμοι

Οι περσικοί πόλεμοι ήταν το αποτέλεσμα της επιθυμίας των Περσών να επεκτείνουν την αυτοκρατορία τους προς τα δυτικά. Και στις δύο οργανωμένες προσπάθειές τους να καταλάβουν τον ελληνικό χώρο, ωστόσο, το 490 και το 480 π.Χ., βρέθηκαν αντιμέτωποι με τις συνασπισμένες δυνάμεις των ελληνικών πόλεων-κρατών και αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν οριστικά τα φιλόδοξα σχέδιά τους. 

Οι πόλεμοι αυτοί δημιούργησαν την πρώτη κοινή εθνική συλλογική μνήμη για τους Έλληνες και  σηματοδότησαν το τέλος της αρχαϊκής εποχής.

Δείτε παρακάτω ένα ενδιαφέρον και διασκεδαστικό βίντεο.

Φιλόσοφοι της κλασικής εποχής

   Η Αθήνα από την κλασική εποχή γίνεται το κέντρο της φιλοσοφίας, καθώς μόνο εδώ καλλιεργείται ως επιστήμη. Οι σοφιστές και ο Σωκράτης στην αρχή και  κατόπιν οι φιλοσοφικές σχολές με κυριότερες την Ακαδημία του Πλάτωνα και το Λύκειο του Αριστοτέλη, αποτελούν πόλους έλξης για πολλούς νέους από όλα τα μέρη της Ελλάδας οι οποίοι καταφτάνουν στην Αθήνα επιθυμώντας να σπουδάσουν. 

   Από τα μέσα του 5ου αι. π.Χ. η φιλοσοφική σκέψη προσπαθεί να ερμηνεύσει τα φαινόμενα με τον ορθό λόγο και θέτει στο κέντρο της τον άνθρωπο επιζητώντας πρακτικούς τρόπους που θα βελτιώσουν τη ζωή του και θα τον οδηγήσουν στην ευτυχία. 

   Παρακάτω μπορείτε να παρακολουθήσετε επεισόδια από τη σειρά ντοκιμαντέρ «Animated...Φιλόσοφοι», στα οποία με πολύ ευχάριστο και πρωτότυπο τρόπο αυτοσυστήνονται οι μεγάλοι φιλόσοφοι της κλασικής εποχής.

Σωκράτης, μέρος 1ο:

Σωκράτης, μέρος 2ο:

Πλάτωνας: 

Αριστοτέλης:

Πηγή:https://www.youtube.com/watch?v=cNcTp_bVzw0&list=PL3ZnWld3eqiTyy6rDuHbed2isPxlJRo48

Πελοποννησιακός πόλεμος

Οι μαθητές του Α1 μετά το τέλος της διδασκαλίας του Πελοποννησιακού πολέμου ανέλαβαν και πραγματοποίησαν ομαδικές εργασίες τόσο για τον πόλεμο αυτό που σημάδεψε την ελληνική αρχαιότητα και άφησε τα ίχνη του παντού, όσο και γενικά για τους εμφυλίους πολέμους στην αρχαία και τη σύγχρονη ιστορία. 

Ο Πελοποννησιακός πόλεμος
(Βασιλακάκη, Γκανόγλου, Παπαδήμου, Τζιλιβάκη Μ. Τζιλιβάκη Σ. Χατσαντουριάν)

Επίδραση του Πελοποννησιακού πολέμου στην τέχνη
(Αβραμίδης, Ανανιάδης, Αντωνογλούδης, Γεννίκης, Γιαννακίδης)

Εμφύλιοι πόλεμοι στην αρχαιότητα
(Αγγελίδου, Γρηγοράκη, Δημητριάδου, Καλημέρη, Μπούσιος, Μωυσίδης)

Η κάθοδος ή η "επιστροφή" των Δωριέων;

Του Χρ. Γ. Ντουμα, ομότιμου καθηγητής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Την ποικιλία τωv διαλέκτωv πoυ μιλούvταv στις διάφορες περιοχές της ελληνικής γης οι Ελληvες τωv αρχαϊκώv και τωv κλασικώv χρόvωv την ερμήνευαν ως ένδειξη της ύπαρξης διαφορετικώv φύλωv, τη δε διασπορά της ίδιας διαλέκτου σε διάφορες περιοχές, την απέδιδαν σε μετακιvήσεις του αντίστοιχου φύλου σ' αυτές. Την αιτιολογική ερμηνεία αυτή των αρχαίων υιοθέτησαν στην πλειονότητά τους οι μελετητές του αρχαίου ελληνικού κόσμου, ιδιαίτερα φιλόλογοι και ιστορικοί. Η λεγόμενη δωρική διάλεκτος ήταν σε χρήση σε πολλές περιοχές της χώρας και, σύμφωνα με την παραπάνω θεωρία, πολλές ήταν και οι μετακινήσεις των χρηστών της, των Δωριέων. Ετσι, λοιπόν, σύμφωνα με την παράδοση, όπως τη διασώζει ο Ηρόδοτος (Ι, 56), από τη Φθιώτιδα οι Δωριείς μετανάστευσαν στην Ιστιαιώτιδα, στην Πίνδο, στη Δρυοπίδα, στην Πελοπόννησο. Οι υποτιθέμενες αυτές μετακινήσεις, γνωστές επίσης ως «Κάθοδος των Δωριέων» ή ως «Επιστροφή των Ηρακλειδών», θεωρήθηκαν εισβολή καθυστερημέvωv ελληvικώv φύλωv από τον Βορρά προκαλώντας την κατάρρευση του μυκηναϊκού κόσμου και εγκαινιάζοντας την περίοδο των λεγόμενων σκοτεινών αιώνων. Ωστόσο, τα νεωτερικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν αρχαιολογικά την περίοδο αυτή (9ο και 8ο αι. π.Χ.), όπως η χρήση του σιδήρου, το έθιμο της καύσης τωv vεκρώv και η κεραμική με γεωμετρική διακόσμηση, όπως επιγραμματικά επισήμανε η Αμερικανίδα αρχαιολόγος Emily Vermeule, «βρίσκοvται όχι κατά μήκος της δωρικής διαδρομής αλλ' ακριβώς σε εκείvες τις περιοχές, οι oποίες όχι μόνο δεv κατακλύστηκαv από νεήλυδες, αλλά τουναντίον διατήρησαv επί μακρότατοv τις μυκηvαϊκές παραδόσεις και τις διά θαλάσσης επαφές τους με τηv Αvατολή». Τέτοιες περιοχές ήσαν η Αθήvα, η Κρήτη, η ακτή της Ιωvίας. Και είναι ακριβώς αυτά τα αρχαιολογικά δεδομένα που έκαναν τον μεν Μανόλη Ανδρόνικο ήδη από το 1971 να αποφανθεί ότι «οι Δωριείς στην αρχαιολογία δεν είναι παρά ένα φάντασμα», τον δε μεγάλο Βρετανό ελληνιστή John Chadwick λίγα χρόνια αργότερα (1976) να δηλώσει με έμφαση πως γλωσσολόγοι και αρχαιολόγοι από κοινού έθαψαν τους Δωριείς ως εισβολείς ή μετανάστες, αποδεικνύοντας την έλευσή τους ανυπόστατη. Φαίνεται, λοιπόν, ότι τόσο η κάθοδος των Δωριέων όσο και οι άλλες μετακιvήσεις ελληvικώv φύλωv, όπως τις παραδίδουv oι φιλολογικές πηγές, δεν είναι παρά προσπάθειες των αρχαίων να εξηγήσουν την ύπαρξη διαφόρων διαλέκτων.

Αυτοεξορία

Ωστόσο, όσο κι αν ο μύθος και η παράδοση δεν αποτελούν ιστορία, άλλο τόσο δεν μπορεί να αποκλειστεί ο απόηχος κάποιου ιστορικού γεγονότος στον μύθο. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο (ΙΧ 27) οι Δωριείς, τμήμα κάποτε τoυ μυκηναϊκού κόσμου, αυτοεξορίστηκαν προκειμένου να γλιτώσουν από την τυραννία των Μυκηναίων («φεύγοντες δoυλoσύvηv πρoς Μηκηvαίωv»). Αν έτσι έχει το πράγμα, τότε η παράδοση πoυ μιλάει για επιστρoφή τωv Ηρακλειδώv γίvεται πιο καταvοητή: Για να επιστρέψει κανείς κάπου πρέπει προηγουμένως να έχει φύγει. Αλλωστε, έχει γίνει αποδεκτό ότι η λεγόμενη «Πρωτο-δωρική» είναι μία από τις διαλέκτους Μυκηvαϊκής Ελληvικής, η οποία έχει θεωρηθεί ως κοινωνικά κατώτερη, ότι μιλιόταν εκτός ανακτορικού περιβάλλοντος και γι' αυτό δεν γραφόταν στις πινακίδες. Επίσης, σύμφωνα με τις αρχαίες πηγές, οι Δωριείς επέστρεψαν «κατίovτες», κατερχόμενοι. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να είχαν καταφύγει σε ψηλά μέρη, σε βουνά, όπου ένιωθαν μεγαλύτερη ασφάλεια και πρoστασία από τoυς κατατρεγμoύς και τις διώξεις.

Κτηνοτρόφοι

Οι ορεσίβιοι πληθυσμοί ασχολούνται σχεδόν αποκλειστικά με την κτηνοτροφία και την υλοτομία, την εκμετάλλευση των δασών, και φαίνεται ότι οι Δωριείς δεν αποτέλεσαν εξαίρεση. Γι' αυτό και η παράδοση τους σκιαγραφεί ως συντηρητικούς και άξεστους. Οταν δε οι λόγοι, για τους οποίους είχαν αυτοεξοριστεί εξέλιπαν, μετά δηλαδή την κατάρρευση του μυκηναϊκού κόσμου, επέστρεψαν ως Ηρακλείδες «κατίοντες». Κάτειμι σημαίvει «κατέρχομαι από τα ψηλά μέρη στα χαμηλά» αλλά και «επιστρέφω από εξορία», σημασίες που ταιριάζουv στηv περίπτωση τωv Δωριέωv, oι oποίοι επέστρεψαv από τηv εξορία τoυς «κατελθόντες». Η ερμηvεία πoυ δίvουv oι σύγχροvοι ιστορικοί στο «κατίοvτες» ως «κατερχόμεvoι από Βορρά» φαίνεται να προέκυψε από τη νεότερη χαρτογραφική σύμβαση, που θέλει την ανάρτηση του χάρτη με τον γεωγραφικό Βορρά προς τα πάνω. Με άλλα λόγια, αν δεν υπήρχε αυτή η σύμβαση, και αν είχαμε μάθει vα κρεμούμε τον χάρτη με τον Νότο στο επάνω μέρος, το «κατίοvτες» θα σήμαινε, σύμφωνα με την ερμηνεία των ιστορικών, «κατερχόμενοι από Νότου». Και, κατά συνέπεια, οι Δωριείς θα είχαν κατέλθει από τηv… Κρήτη!

«Κατίοντες»

Η κάθοδος τωv δωρικών φύλων από τα ορεινά σε πεδιvά μέρη και αvεξάρτητα από μαγvητικoύς προσαvατολισμoύς συμφωνεί με την εγκατάστασή τους σε περιοχές της Πελοποννήσου που απέχουν πολύ όχι μόνο μεταξύ τους αλλά και από το σημείο της υποτιθέμενης κοινής αφετηρίας των Δωριέων. Περιοχές, όπως η κεvτρική Μεσσηvία, η κεvτρική Λακωvία, η πεδιάδα τoυ Αργoυς, η περιοχή τoυ Ισθμού, πέρα από τα παραπάνω γνωρίσματα, αποτελούσαν και τηv καρδιά τoυ μυκηvαϊκoύ κόσμoυ, πράγμα που σημαίνει ότι οι Δωριείς «κατίοντες» επέστρεψαν στα μέρη τα οποία είχαν εγκαταλείψει μερικές γενιές παλιότερα.

Η κατάληξη σε -εύς, ήδη από τα μυκηναϊκά χρόνια σημαίνει ασχολία, επάγγελμα (π.χ. χαλκεύς), ενώ η ρίζα δωρ- συγγενεύοντας με τη λέξη δόρυ/δoύρυ, τόσο στις πινακίδες όσο και στον Ομηρo σημαίνει ξύλο (πρβλ. «δούρειος ίππος»). Η δε εvαλλαγή τoυ ο με oυ ή με ω, ανάλογα με τη διάλεκτο, δεν είναι ασυνήθης (π.χ. αττ. κόρος, ιωv. κoύρος, δωρ. κώρος, βoυλή - βωλά, βους - βως, δούλος - δώλος κ.ά.). Αυτό άλλωστε επιβεβαιώνεται και από την ύπαρξη σύνθετων ονομάτων, όπως Δωρικλής και Δωρίμαχoς.

Ξυλοκόποι

Μετά τα παραπάνω, ως δηλωτικό ασχολίας το δωριεύς σημαίνει ξυλοκόπoς. Οι ξυλοκόποι, ζώντας στα βουνά και αποκομμένοι από τov πολιτισμό, ομιλούv διάλεκτο λιγότερο εξελιγμένη, αρχαϊκή. Με τον καιρό ίσως η σημασία του Δωριεύς διευρύvθηκε υπονοώντας τον άξεστo χωρικό, όπως η λέξη βλάχoς στη σημερινή καθομιλουμένη από εθνικό κατέληξε να σημαίνει το χωρίς τρόπους άτομο. Αυτοί λοιπόν οι άξεστοι ξυλοκόποι, με την κατάρρευση τoυ μυκηvαϊκoύ αvακτορικoύ συστήματoς, βρήκαν την ευκαιρία να επιστρέψουν. Με τηv ερμηvεία τωv Δωριέωv ως ξυλοκόπωv φαίνεται να συμφωνεί και ο μύθος τoυ τελευταίoυ βασιλιά της Αθήvας, τoυ Κόδρου, ο οποίος για vα σώσει τηv πόλη του από τους εισβολείς Δωριείς, διείσδυσε λάθρα στo στρατόπεδό τους μεταμφιεσμένος σε ξυλοκόπο, δηλαδή σε έναν από αυτούς, σε δωριέα.

Πηγή:http://www.kathimerini.gr/

Γεωμετρικά Χρόνια - Α΄ αποικισμός

Εδώ μπορείτε να παρακολουθήσετε ένα σύντομο video που αποτυπώνει τις μετακινήσεις που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του πρώτου ελληνικού αποικισμού.



Πηγή:https://www.youtube.com/watch?v=1jN8bv32tmc

Ασκήσεις επανάληψης (Μυκηναϊκός πολιτισμός)

Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση:

1. Ο Μυκηναϊκός πολιτισμός αναπτύχθηκε κατά τα χρόνια:
α)1600 – 1100 π.Χ.   β)1900 –1600 π.Χ.   γ)1100- 700 π.Χ.

2. Η Γραμμική Β’ αποκρυπτογραφήθηκε το:
α) 1822   β)1876    γ)1952

3. Δεν ήταν κέντρο του μυκηναϊκού κόσμου:
α) Ιωλκός   β) Άργος   γ) Πολιόχνη

4. Σημαντικό πρόσωπο στην περιφερειακή διοίκηση ήταν ο:
α) βασιλεύς     β) τελεστής.    γ) επέτης

5. Οι Μυκηναίοι κατέλαβαν την Κρήτη:
α) αρχές 15ου αι. π.Χ.    β) τέλη 15ου αι. π.Χ.    γ) 13ο αι. π.Χ.

6. Στις αιγυπτιακες επιγραφές αναφέρονται ελληνικά φύλα με την ονομασία:
α) Αχιγιάβα.   β) Αχαιοί.    γ) Αχαϊβάσα

7. Η τρωική εκστρατεία συνέβη τον:
α)13ο αι.    β)12ο αι.   γ)11ο αι.

8. Η μυκηναϊκή ζωγραφική επηρεάστηκε απο την:
α) κυκλαδική    β) μινωική    γ) αιγυπτιακή

Να χαρακτηρίσετε ως σωστές ή λανθασμένες τις παρακάτω προτάσεις :

1. Ο μυκηναϊκός πολιτισμός υπήρξε ο πρώτος μεγάλος ελληνικός πολιτισμός.
2. Ο μυκηναϊκός πολιτισμός αναπτύχθηκε στην Πελοπόννησο.
3. Οι ανασκαφές του Σλήμαν στις Μυκήνες πραγματοποιήθηκαν το 1952.
4. Ανώτατος άρχοντας στα μυκηναϊκά κράτη ήταν ο βασιλεύς.
5. Ο Champollion αποκρυπτογράφησε τη Γραμμική Β' το 1952.
6. Κέντρο των δραστηριοτήτων των μυκηναίων ήταν οι ναοί.
7. Ενιαίο μυκηναϊκό κράτος δεν υπήρξε.
8. Οι οικονομικές σχέσεις του μυκηναϊκού κόσμου βασίζονταν στο εμπόριο.
9. Η οργάνωση του μυκηναϊκού κράτους ήταν θεοκρατική.
10. Σε χεττιτικές επιγραφές οι Αχαιοί ονομάζονται Αχαϊβάσα.
11. Η τρωική εκστρατεία οδήγησε στην ίδρυση αποικιών στον Ελλήσποντο.
12. Η παρακμή του μυκηναϊκού πολιτισμού προκλήθηκε αρχικά από την απώλεια των αγορών της Ανατολής.
13. Βασικό κτήριο των ανακτόρων ήταν το μέγαρο.
14. Γύρω από το μέγαρο δεν υπήρχαν διαμερίσματα.
15. Ο «θησαυρός του Ατρέως» βρίσκεται στο Άργος.
16. Στη ζωγραφική κυριαρχούν οι ειρηνικές σκηνές.

Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις ώστε να είναι αληθείς:

1.Ο μυκηναϊκός πολιτισμός αναπτύχθηκε κατά την ................................ εποχή του .... ..............................
2. Σπουδαία κέντρα του μυκηναϊκού κόσμου ήταν ................................. στη Μεσσηνία, .............................. στη Λακωνία ................................ στη Θεσσαλία.
3. Τις ανασκαφές στις Μυκήνες έκανε ο .......................................................
4. Τη Γραμμική Β' αποκρυπτογράφησαν οι ............................... και ...........................
5. Ο άνακτας ήταν ............................. και ............................... αρχηγός.
6. Στην τάξη των ευγενών ανααναφέρονται οι ..................................
7. Το 13ο αι. οι Μυκηναίοι συνέβαλαν με τις αποικίες τους στον εξελληνισμό της ....... .................
8. Η πρώτη πανελλήνια εκστρατεία ήταν η ..............................................................
9. Η παρακμή του μυκηναϊκού κόσμου άρχισε από τις αρχές του .................... αι. π.Χ.
10. Πυρήνας του μυκηναϊκού ανακτόρου ήταν το ...........................................
11. Στις ταφικές κατασκευές ξεχωρίζουν οι ............................... τάφοι.
12. Στη ζωγραφική, η μινωική ................................... περιορίστηκε από τους μυκηναιους καλλιτέχνες.

Να αναφέρετε χαρακτηριστικά δείγματα της μυκηναϊκής αρχιτεκτονικής
1...............................................................................
2...............................................................................
3...............................................................................

Να αναφέρετε τα χαρακτηριστικά που επιβεβαιώνουν την πολιτιστική συνοχή του μυκηναϊκού κόσμου
1................................................................................................................
2.................................................................................................................
3................................................................................................................................

Να αντιστοιχίσετε τα δεδομένα της στήλης Α΄με τα δεδομένα της στήλης Β':

                         ΣΤΗΛΗ Α΄                       ΣΤΗΛΗ Β΄ 
                1. Άνακτας.               α) Ο αρχιτεχνίτης ή τοπικός αρχηγός
                2. Λααγέτες.              β) Ο ανώτατος άρχοντας
                3. Επέτες.                   γ) Τοπικοί άρχοντες,διοικητές περιφερειών
                4. Τελεστές.               δ) Η τάξη των ευγενών,οι ακόλουθοι
                5. Βασιλεύς.               ε) Σημαντικά πρόσωπα στην περιφερειακή.                                                                                                  διοίκηση 

Ο Μυκηναϊκός πολιτισμός μέσα από εικόνες

Χάρτης που αποτυπώνει την εξάπλωση του μυκηναϊκού πολιτισμού κατά τον 14ο και15ο αι. π.Χ.

Χτισμένες πάνω σ’ ένα βραχώδη λόφο, που τον αγκαλιάζει η απότομη κοίτη ενός χειμάρρου, στη σκιά των ψηλότερων κορυφών του όρους Εύβοια, οι Μυκήνες, όπως και τα περισσότερα κέντρα του μυκηναϊκού κόσμου, ιδρύθηκαν σε θέση η οποία διευκόλυνε την εποπτεία μεγάλης έκτασης.

Η πύλη των λεόντων 

Σχεδιαστική αναπαράσταση της αίθουσας του θρόνου του ανακτόρου της Πύλου 

Αναπαράσταση της εσωτερικής αυλής στο ανάκτορο της Πύλου 

Ο ταφικός κύκλος Α στις Μυκήνες που περιελάμβανε συνολικά 19 ταφές 

Ο "Θησαυρός του Ατρέα", ένα από τα εντυπωσιακότερα μνημεία των Μυκηνών με τη χαρακτηριστική θολωτή  αρχιτεκτονική. Οι ερευνητές εικάζουν ότι πρόκειται για έναν από τους βασιλικούς τάφους.

Το εσωτερικό του Θησαυρού του Ατρέα.

Χρυσή προσωπίδα από τους λακκοειδείς τάφους των Μυκηνών (1550-1500 π.Χ.). Παλαιότερα είχε θεωρηθεί ότι ανήκε στον Αγαμέμνονα, βασιλιά των Μυκηνών. Όμως, χρονολογείται πολύ πριν από την εποχη που έγινε ο Τρωικός Πόλεμος

Πήλινη πινακίδα με Γραμμική Β

Πίνακας με τα συλλαβογραμματα της Γραμμικής Β.

Μυκηναϊκό αγγείο του 15ου αι. π.Χ. με διακόσμηση χταποδιού 

Ένα από τα χρυσά κύπελλα του Βαφειού (15ος αιώνας π.Χ.). Βρέθηκαν στον θολωτό τάφο του Βαφειού, στη Λακωνία. Διακοσμούνταν με ανάγλυφες σκηνές εξημέρωσης ταύρων μέσα σε φυσικό τοπίο και μάλλον είναι έργα τεχνιτών από την Κρήτη. 

Σφραγιστικό δαχτυλίδι από τον Θησαυρό της Τίρυνθας 

Επιχρυσωμενα ξίφη με σκηνές κυνηγιού από τον 16ο αι. π.Χ. 

"Ο κρατήρας των πολεμιστών" είναι ένα από τα σπάνια δείγματα μυκηναϊκής κεραμικής με απεικόνιση ανθρωπίνων μορφών  

"Η Μυκηναια"

Ομαδικές εργασίες για την αρχαία Αίγυπτο

Οι μαθητές από τα τέσσερα τμήματα της Α' τάξης ανέλαβαν και πραγματοποίησαν ομαδικά εργασίες γύρω από τις ακόλουθες θεματικές ενότητες:
Επιστήμες στην αρχαία Αίγυπτο 
Οι πυραμίδες 
Η ταφη στην Αρχαία Αίγυπτο
Οι τέχνες στην αρχαία Αίγυπτο 
Η Αίγυπτος στον κινηματογράφο

Οι εργασίες αυτές ανά θεαματική ενότητα παρουσιάζονται παρακάτω:

 ΟΙ ΤΕΧΝΕΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΙΓΥΠΤΟ

Α3 (Βλασακούδη, Καραγιάννη, Παπαδόπουλος, Σαρίογλου, Σωτηριάδου)

Α4 (Μπαής, Πανταζής, Τσιαμπάζης, Χατζηχρήστου)

ΟΙ ΠΥΡΑΜΙΔΕΣ

A1 (Αραπτσίδου, Γιώσα, Δράκογλου, Καλημέρη, Παπαδήμου)

 

Α2 (Γεωργιάδη, Δημητριάδης, Δημοπούλου, Κώστας)



Α3 (Μελλίδης, Νικολακόπουλος, Πασσιάς, Τιτόνης)

 

A4 (Μουρατίδου, Παναγής, Ράπτης, Ρήγα, Φαμπρικάνου)



Η ΤΑΦΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΙΓΥΠΤΟ

Α1 (Αγγελίδου, Γρηγοράκη, Δημητριάδου, Μπούσιος, Μωυσίδης)

 

Α2 (Καρατζόγλου, Καρκάνης, Κοντογεώργης, Κοπάρη, Κουλίσογλου)

Α3 (Καρασερίδου, Κατέβα, Κουλίσογλου, Κυβεντίδου, Μαγγάογλου, Μπουδουρίδου)

Α4 (Μαυρουδής, Πρωτοψάλτης, Ρούμπος, Τζέκος, Τσιώτας)



 Η ΑΙΓΥΠΤΟΣ ΣΤΟΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ

Α1 (Βασιλακάκη, Γκανόγλου, Τζιλιβάκη Μ., Τζιλιβάκη Σ., Χατσαντουριάν)

Α2 (Βίσνας, Δερμεντζής, Δημάδης, Κυριακόγλου)

  

 Α3 (Καραποτόσογλου, Πετρακίδης, Σάνδρος, Τσατσάμης)

 

Α4 (Παναγιωτοπούλου, Σανδρή, Σαρκισιάν, Χαραλαμπίδου)

ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΙΓΥΠΤΟ

Α1 (Αβραμίδης, Ανανιάδης, Αντωνογλούδης, Γιαννακίδης, Γεννίκης)

Α2 (Βαγενά, Δαλαμπίρα, Ζλάτκος, Ιατροπούλου, Κεμενετζή)



Α3 (Ανδρίκου, Μελλίδου, Μουρατίδου, Στεργίου, Τζιγέρα)

 

Α4 (Νενέρογλου, Τέγος, Τσιφτελίδης, Χαψάς, Χρήσιμος, Χρυσοστομίδης) 

Ασκήσεις επανάληψης (Η Αίγυπτος)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2, Η Αίγυπτος

1. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση:

1. Το βόρειο τμήμα της Αιγύπτου ονομαζόταν:

α) Σινά β) Άνω Αίγυπτος γ) Κάτω Αίγυπτος

2. Τα δυο βασίλεια ένωσε ο........

α) Ραμσής Β΄ β) Μήνης γ) Τούθμωσις Γ΄

3. Τους δύο τελευταίους αιώνες του Μέσου Βασιλείου η Αίγυπτος κυβερνήθηκε από:

α) τους Χετταίους β) τους Υξώς γ) τους Σύριους

4. Πιθανόν οι Υξώς να εισήγαγαν:

α) το πολεμικό άρμα β) το σιδερένιο σπαθί γ) τη στρατιωτική οργάνωση

5. Ο φαραώ Ακενατών προσπάθησε να επιβάλει:

α) την πολυθεΐα β) τη θεοκρατία γ) το μονοθεϊσμό

6. Κατά το 12ο αι.π.Χ. εισέβαλαν από το βορρά:

α) Οι Χετταίοι β) οι λαοί της θάλασσας γ) οι Ασσύριοι

7. Ο Μ. Αλέξανδρος ανακηρύχθηκε Φαραώ:

α) στις Θήβες β) στη Μέμφιδα γ) στην Αλεξάνδρεια

8. .......ήταν αιγυπτιακή θεότητα

α) Ο Ώρος β) Ο Άμασις γ) Η Σὰιδα

9. Ο Champollion αποκρυπτογράφησε τα ιερογλυφικά με τη βοήθεια της στήλης της:

α) Αλεξάνδρειας β) Μέμφιδας γ) Ροζέτας

10. Στην Αίγυπτο αναπτύχθηκε η εμπειρική:

α) γεωμετρία β) φιλοσοφία γ) ιστορία

11. Οι Αιγύπτιοι ήταν φημισμένοι:

α) ταριχευτές β) ναυτικοί γ) γιατροί

12. Το Αρχαίο Βασίλειο είχε πρωτεύουσα:

α) τη Μέμφιδα β) την Γκίζα γ) τη Θήβα

13. Διέθετε κοιτάσματα πλούσια σε χρυσό:

α) η Κάτω Αίγυπτος β) η Συρία γ) η Νουβία

14. Οι Φοίνικες έκαναν τον περίπλου της Αφρικής κατά παραγγελία του φαραώ:

α) Άμασι β) Νεκώ γ)Ψαμμήτιχου

15. Ο κυριότερος ελληνικός εμπορικός σταθμός στη Μεσόγειο ήταν η:

α) Ναύκρατις β) Αλεξάνδρεια γ) Μέμφιδα

16. Οι πυραμίδες της Γκίζας οικοδομήθηκαν κατά τη διάρκεια του:

α) Νέου Βασιλείου β) Μέσου Βασιλείου γ) Αρχαίου Βασιλείου

17. Το μεγαλύτερο μέρος της αιγυπτιακής κοινωνίας αποτελούσαν οι:

α) ελεύθεροι πολίτες β) δούλοι γ) διοικητικοί υπάλληλοι

2. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές ή λανθασμένες:

1. Ο Νείλος πλημμύριζε το φθινόπωρο.

2. Στην Αίγυπτο υπήρχε ειδίκευση των επαγγελμάτων.

3. Το αξίωμα των ιερέων ήταν κληρονομικό.

4. Οι ανώτατοι κρατικοί υπάλληλοι βρίσκονταν πιο ψηλά από τους στρατιωτικούς.

5. Κατά την περίοδο του Μέσου Βασιλείου πρωτεύουσα ήταν η Μέμφιδα.

6. Στην Αίγυπτο υπήρχε θεοκρατία.

7. Αρχικά η Αίγυπτος ήταν χωρισμένη σε δυο βασίλεια, της Νουβίας και του Σινά.

8. Η Αίγυπτος έγινε περσική επαρχία το 525 π.Χ.

9. Οι Αιγύπτιοι δεν πίστευαν στη μεταθανάτια ζωή.

10. Στα ταφικά μνημεία βρέθηκαν αξιόλογα αντικείμενα.

11. Οι γραφείς ανήκαν στην τάξη των ισχυρών.

12. Πολλά αιγυπτιακά κείμενα έχουν λογοτεχνικό περιεχόμενο.

13 Η ώρα προσδιορίστηκε με βάση την ηλιακή σκιά.

14. Οι Αιγύπτιοι δεν έφτιαξαν έργα μικροτεχνίας.

15. Η κατασκευή των πυραμίδων φανερώνει τις εξελιγμένες μαθηματικές γνώσεις

των Αιγυπτίων.

3. Αντιστοίχισε τα ονόματα της στήλης Α με τις χρονολογίες της στήλης Β.

Α	Β
Λαοί της θάλασσας	7ος αι. π.Χ
Μήνης	15ος αι. π.Χ
Καντές	525 π.Χ.
Ψαμμήτιχος	3η χιλ. π.Χ.
Ακενατών	13ος αι. π.Χ
Νεκώς	12ος αι. π.Χ
Αλέξανδρος	1274 π.Χ
Ραμσής Β΄	14ος αι. π.Χ
Τούθμωσις Γ΄	332 π.Χ.
Καμβύσης	6ος αι. π.Χ

Νείλος

Στην Οδύσσεια, το έπος του Ομήρου, ο Νείλος αναφέρεται με το όνομα Αίγυπτος (αρσενικό) και η χώρα δια μέσου της οποίας ρέει ονομάζεται επίσης Αίγυπτος (θηλυκό).Ο Νείλος είναι ποταμός στην Αφρική και ένας από τους δύο μεγαλύτερους του κόσμου. Ο ποταμός έπαιξε βασικό ρόλο στην ανάπτυξη της αρχαίας Αιγύπτου, ο πολιτισμός της οποίας οφείλεται κυρίως σε αυτό το ποτάμι, γι' αυτό και η Αίγυπτος θεωρήθηκε από πολλούς ως Δώρο του Νείλου.

Γεωγραφία

Ο Νείλος έχει δύο μεγάλους κλώνους, από τους οποίους σχηματίζεται: τον Λευκό Νείλο από την Ισημερινή Ανατολική Αφρική και τον Γαλάζιο Νείλο από την Αιθιοπία. Χύνεται στη Μεσόγειο θάλασσα σχηματίζοντας το γνωστό Δέλτα του Νείλου.

Ο Νείλος είναι ο μεγαλύτερος σε μήκος ποταμός της Αφρικής, αλλά και του κόσμου. Πηγάζει νότια του Ισημερινού και ρέοντας προς Βορρά δια μέσου της βορειοανατολικής Αφρικής εκβάλλει στη Μεσόγειο Θάλασσα. Έχει μήκος 6.669 χιλιόμετρα και αποστραγγίζει έκταση που υπολογίζεται σε 3.349.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Η λεκάνη του καταλαμβάνει τμήματα της Τανζανίας, του Μπουρούντι, της Ρουάντας, του Ζαίρ, της Κένυας, της Ουγκάντας, της Αιθιοπίας, το μεγαλύτερο τμήμα του Σουδάν και το καλλιεργούμενο μέρος της Αιγύπτου. Ο Νείλος σχηματίζεται από τρία κύρια υδάτινα ρεύματα, τον Κυανού Νείλου (Αμπάι) και τον Άτμπαρα, που ρέουν από τα υψίπεδα της Αιθιοπίας, και τον Λευκό Νείλο, που πηγάζει στις λίμνες Βικτωρίας και Αλβέρτου.

Ονομασία

Η ονομασία Νείλος πιθανόν προέρχεται από την σημιτική ρίζα νάχαλ που σημαίνει κοιλάδα ή ποτάμια κοιλάδα, και κατ' επέκταση ποταμός. Το γεγονός ότι ο Νείλος, σε αντίθεση με άλλους μεγάλους γνωστούς ποταμούς, ρέει από τα νότια προς τα βόρεια, υπήρξε άλυτο μυστήριο για τους αρχαίους Αιγυπτίους και Έλληνες. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι ονόμαζαν το ποταμό Αρ ή Αούρ (Κοπτικά Ιάρο), ή «μαύρο», από το χρώμα μεταφερόμενων από αυτόν ιζημάτων κατά τις πλημμύρες.

Η ιλύς του Νείλου είναι αρκετά σκουρόχρωμη ώστε να δώσει στη χέρσο την παλαιότερη ονομασία της, Κεμ ή Κέμι, η οποία επίσης σημαίνει «μαύρη» και συμβολίζει το σκότος.

Στην Αίγυπτο και στο βόρειο Σουδάν, ο Νείλος ονομάζεται σήμερα αν-Νίλ, αλ-Μπάρ (η θάλασσα) και Μπάρ αν-Νιλ ή Ναρ αν-Νιλ (ο ποταμός Νείλος).

Πηγή:http://el.wikipedia.org/

Ιερογλυφικά

Τα Αιγυπτιακά Ιερογλυφικά είναι τα αρχαιότερα εικονιστικά σύμβολα που χρησιμοποιούνταν στην αρχαία αιγυπτιακή γραφή. Η γραφή αυτή αποκρυπτογραφήθηκε από τον Ζαν-Φρανσουά Σαμπολιόν το 1822, ο οποίος χρησιμοποίησε την περίφημη Στήλη της Ροζέττας.

Σχεδόν όλα τα σύμβολα αντιπροσωπεύουν ένα έμψυχο ή άψυχο αντικείμενο, και στην πιο επεξεργασμένη τους μορφή ήταν μικροσκοπικά έργα τέχνης από μόνα τους, και επομένως ήταν ιδανικά για μνημεία και διακοσμητικούς σκοπούς. Εντούτοις, από νωρίς στην Αιγυπτιακή ιστορία αναπτύχθηκε μια διακριτή διασκευή γραπτής ιερογλυφικής γραφής, γνωστή σήμερα ως ιερατική. Στις πρώιμες φάσεις της δεν ήταν κάτι περισσότερο από απλοποιήσεις των ιερογλυφικών συμβόλων, αλλά κατά τα Μεσαία και Νεώτερα Βασίλεια είχε λάβει διάφορα διακριτά χαρακτηριστικά. Η ιερατική γραφή χρησιμοποιήθηκε για μια πληθώρα από θρησκευτικούς και οικιακούς σκοπούς, με το βασικό υπόστρωμα της να είναι οι πάπυροι και τα όστρακα (κομμάτια από πέτρα ή κεραμικά που χρησιμοποιούνταν για γρήγορες σημειώσεις).

Πηγή:http://el.wikipedia.org/

Επισκεφθείτε την παρακάτω ιστοσελίδα για να γράψετε το όνομά σας στα ιερογλυφικά! http://discoveringegypt.com/egyptian-hieroglyphic-writing/